Tekenkunst
Dinsdag van 9 tot 12.30 uur
Dinsdag van 13 tot 16.30 uur
Woensdag van 18 tot 21.30 uur
Zaterdag van 9 tot 12.30 uur
Situering
Het atelier Tekenkunst geeft de ruimte om de vraag te verkennen: wat kan tekenkunst voor ieder van ons vandaag betekenen?
Elke student ontwikkelt haar of zijn parcours, dat individueel begeleid wordt. De studenten werken rond eigen thema’s, vragen, fascinaties… Ook de waarneming van de menselijke figuur (modeltekenen) kan een interessante aanleiding zijn. De tekenkunst wordt in de twintigste eeuw almaar rijker en diverser, en brengt een avontuur in mogelijke materialen en technieken met zich mee. Vormstudie onderzoeken we vooral in het eerste jaar, dat is echter niet de einddoelstelling. We leren kijken, interpreteren, bevragen en ontdekken de relatie tussen waarnemen en onze eigen verlangens en gedachten.
We verkennen de historische en actuele tekenkunst. De tekenkunst is immers een oeroude kunst en heeft in de (kunst)geschiedenis vele manifestaties en functies gehad: beeldende kennisvorm in het onderzoek naar de natuurlijke wereld en de mens (bv. Renaissance, Verlichting), ontwerp in architectuur en andere constructies en producten. Vanzelfsprekend verkennen we de tekenkunst als autonome kunstvorm.
Inhoud
Het team Tekenkunst benadert tekenen op een uitgesproken veelvoudige manier. Verschillende — en soms onbeproefde — manieren van maken en denken over tekenen stofferen de lessen. Interessant hierbij is dat deze perspectieven niet los van elkaar staan, maar dat je ze kan benaderen via elkaar. Zo kan bijvoorbeeld het experimenteren met materialen de verbeelding doen opvlammen. Wie zich concentreert op de schriftuur, de verschuivende betekenissen van verschillende manieren van lijnvoering, is ook al een compositie en een ruimte aan het construeren. De waarneming naar levend model kan vragen oproepen over lichamelijkheid en de verbeelding van het lichaam in onze cultuur. Waarnemen is altijd al verbeelden — geen twee blikken zijn dezelfde — en het is onze verbeelding die de ervaring van werkelijkheid produceert.
Verschillende startpunten zorgen voor een frisse input: tekenen vanuit een herinnering, tekenen naar waarneming, bewegingen vastleggen, vormen van narrativiteit, collage en knipsels integreren, portretvormen bekijken, improvisaties, abstracties verkennen, een innerlijk beeld articuleren, de schriftuur analyseren, verschillende schrifturen uitproberen en van daaruit de kunstgeschiedenis verkennen, kleurimpressies ontdekken, ruimtelijke ervaringen opdoen door op locatie te gaan tekenen, actuele tekenkunst bekijken, naar de bibliotheek trekken, enzovoort.
Ook ensceneren we figuren of objecten in een conflicterende context. Met decorstukken of een bepaalde aankleding kunnen we een stilleven of een personage in een ander licht stellen. Vanuit een specifieke vraagstelling van de leerling kunnen bovendien bepaalde benaderingen aangereikt worden.
We experimenteren met diverse dragers, klassieke en ongebruikelijke tekenmaterialen, papierformaten, lichtbronnen, en digitale media. We verkennen scherpe en modulerende tekenmaterialen: potlood, pen en stiften kunnen de fijne motoriek versterken. Met grafietpasta, houtskool, waterverf en drukinkt kunnen impressies gemaakt worden. Vanuit een vertrouwdheid met de moderne en hedendaagse kunst zijn vele kruisbestuivingen mogelijk. Zo liggen tekenkunst en schilderkunst bijvoorbeeld nooit ver uit elkaar: met potlood kan je gelaagd werken en met verf kan je een harde lijn zetten. We ervaren hoe het materiaal met onze eerste bedoelingen op de loop kan gaan en hoe betekenissen ontstaan vanuit het experiment met materiaal.
Ook ons lichaam is een tekeninstrument. Iedereen oefent een andere druk op het papier uit, maakt andere bewegingen, laat zich anders ritmeren. Dat tekeninstrument kan bijvoorbeeld verlengd worden met een stok: dat produceert afstand en lichamelijke desoriëntatie. En wie zegt dat je op elk moment van het tekenen je ogen nodig hebt?
Een les duurt geen dag en nacht. Tijd is dus als vanzelf een factor. We spelen hiermee door binnen een les ook korte tekensessies te organiseren waarbij je durft controle los te laten en zorgelozer te tekenen of om een ander ritme en een andere concentratie uit te proberen. Net zo goed kan er wekenlang aan een werk, reeks, of verzameling gewerkt worden, waarbij het kan gaan om verdieping, studie, discussie en bewerking.
Verschuiven, weglaten, overdrijven, verplaatsen, deformeren, transformeren, projecteren, recycleren, verknippen en monteren zijn enkele tekenkundige strategieën. Ze breken letterlijk en figuurlijk het beeld open en brengen de associaties op gang.
In het atelier kan vanzelfsprekend gewerkt worden in relatie tot literatuur, fotografie, film, installatie, digitale media, boeken, enzovoort. Eigen objecten, archieven, een verzameling of andere bezigheden die misschien op het eerste zicht weinig met tekenkunst te maken hebben, kunnen het werk in het tekenatelier een eigen weg doen inslaan.
We zien het tekenatelier als een plek waar eenieders ritme en verlangens, proces en experiment, genereuze uitwisseling, gesprek en reflectie centraal staan.
Griet, Jan, Hilde en Thea
Beeldmateriaal ook via https://nl.padlet.com/vanderbekenh/tekenkunst