Reytmeersen

Sinds 2003 is het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) van de Vlaamse overheid eigenaar van de Reytmeersen. Dit natuurgebied (ca. 47 ha) ligt langs de Schelde tussen de brug van Nederename en de oude Scheldemeander 'Welden'. De afdeling Natuur wil hier werk maken van een brok genietbare natuur, zowel voor mensen uit de buurt als voor de inwoners van Oudenaarde om er een frisse neus te halen. Voor de wandelaars en fietsers langs de Schelde zijn de Reytmeersen een leuke afwisseling onderweg...

De weg naar groen
Vroeger bestonden de Reytmeersen uit laag gelegen en natte weilanden langs de Schelde. In '79 onteigende de Stad Oudenaarde het gebied om er industrie te realiseren. In functie hiervan werden de terreinen opgehoogd. Deze ingreep maakte een einde aan het oorspronkelijk meersenlandschap. Het Scheldevalleiproject van de Provincie Oost-Vlaanderen zette het herstel en de ontwikkeling van de natuur en het landschap in het valleigebied van de Boven-Schelde tussen Gent en Kluisbergen op de politieke agenda. Zo groeide eensgezindheid dat industrie op de Reytmeersen niet op haar plaats was. De gewestplanherziening van 1999 wijzigde vervolgens de bestemming naar natuurgebied. Ondertussen ging de natuur op de Reytmeersen gewoon haar gang. Nu bestaan de Reytmeersen uit een lappendeken van braakliggende stukken, ruigtes, wilgenbosjes en nog enkele graslanden en akkers. Het beheer van het Agentschap voor Natuur en Bos wil deze natuurwaarden verder ontwikkelen. De inrichting beoogt een nieuw Vlaams natuurreservaat, waar wandelaars en fietsers volop van deze fikse brok natuur kunnen genieten.
 

Kleine en grote grazers
Op de zandige stukken (het vroegere 'motocrossterrein') kan je de sporen van konijnen moeilijk over het hoofd zien: ze graven en grazen er dat het een lieve lust is. Zo houden de konijnen dit terrein open en verhinderen ze dat het verruigt. Hierdoor krijgt het duizendguldenkruid elk jaar opnieuw de kans om deze zandvlakte op te fleuren. De konijnen - de 'kleine' grazers - zijn dus natuurlijke bondgenoten van het natuurbeheer!
 
Sinds halfweg 2004 kregen de konijnen in de Reytmeersen het hele jaar door het gezelschap van grote grazers. In een eerste fase werden Gallowayrunderen in de Reytmeersen geplaatst. Ondertussen worden ze vergezeld door Konikpaarden. Deze dieren hebben ondertussen in tal van gebieden (vb. Osbroek - Aalst, De Stropers - Stekene) hun nut als natuurbeheerder bewezen. Ze gaan op zoek naar plekken waar ze spek naar hun bek kunnen vinden. Plaatsen, waar er minder te rapen valt, laten ze links liggen. De Galloways eten het gras halflang en bereiden zo de maaltijd voor de Konikpaarden. Die zijn namelijk verlekkerd op kort gras. De dieren wagen zich ook aan twijgen en boombast. Tijdens hun dwaaltochten verspreiden de dieren onderweg allerlei zaden van planten. De uitwerpselen creëren links en rechts voedselrijke plekken in het gebied. Door hun graas- en trekgedrag zorgen deze grote grazers voor een gevarieerd en dynamisch landschap. Gallowayrunderen en Konikpaarden zijn in staat om voormalige maïsakkers en graslanden in enkele jaren tijd om te toveren tot een bonte mozaïek van kruiden, struwelen en bosjes met tal van planten- en diersoorten.
 
Zowel de Gallowayrunderen als de Konikpaarden zijn zelfredzame dieren. In de zomer leggen ze hun vetreserve aan om de winter te overbruggen.

 
Wandelen
Agentschap voor Natuur en Bos voorziet twee wandelpaden in het begrazingsblok én een wandelpad net buiten dit begrazingsblok (ten oosten van de oude Scheldemeander). Deze onverharde wandelpaden worden regelmatig gemaaid om ze vlot toegankelijk te houden. Dit schept alvast de mogelijkheid om van de trekweg langs de Schelde naar de dorpskern van Welden of Nederename te wandelen (of omgekeerd). Het geheel van deze paden met de trekweg en openbare wegen laat ook toe om een lusvormige wandeling rond het begrazingsblok te maken.
Of heb je soms zin om vrij in de natuur rond te dwalen? Dat kan, want als wandelaar hoef je je hier niet aan deze twee wandelpaden te houden. De Reytmeersen liggen kriskras bezaaid met tal van paadjes. Bovendien zullen ook de Gallowayrunderen en de Konikpaarden in het gebied hun vaste paden creëren. Deze paden worden niet actief onderhouden, maar je kan ze wel gebruiken om op verkenning te gaan en je weg te zoeken...
 
Fietsen
Het centrale (en onverhard) wandelpad (tussen het vroegere motocrossterrein en de oude Scheldemeander) in het begrazingsblok is eveneens toegankelijk voor de iets meer behendige fietser. Zo kunnen ook fietsers via dit pad in de Reytmeersen (en verder via de Mgr. Lambrechtstraat) van de trekweg naar de dorpskern van Welden doorsteken. Via het pad aan de zuidzijde van de Reytmeersen ter hoogte van het talud kunnen fietsers verder via de Meersstraat richting Nederename. Voor fietsers geldt wel de afspraak dat zij in het begrazingsblok op het pad blijven. Fietsers delen hun pad zowel binnen als buiten het begrazingsblok dus altijd met wandelaars. Om dit voor iedereen comfortabel te houden, vraagt dit uiteraard een wederzijds respect.
 
Ruiters
In het begrazingsblok zelf is niet verantwoord om ruiters toe te laten. De instinctmatige en onvoorspelbare reacties van de Galloways en (vooral) van de Konikpaarden op deze "vreemde" paarden houden een te groot risico in. Ruiters blijven dus aangewezen op de trekweg en de openbare wegen. Ten oosten van de oude Scheldemeander krijgen ruiters net naast het begrazingsblok wel een doorsteek van de trekweg naar de dorpskom van Welden. Dit ruiterpad wordt ruimtelijk duidelijk gescheiden van het wandelpad.
 

Mens en dier samen
Gallowayrunderen en Konikpaarden in de natuur hebben een vrij grote aantrekkingskracht op mensen. Deze dieren hebben zich ondertussen aan de aanwezigheid van mensen aangepast. Toch gelden er enkele (natuurlijke) beperkingen. Zo hou je best een veilige afstand van 25 meter met de dieren in acht. Verder is het absoluut uit den boze om de dieren te voederen. Als Konikpaarden regelmatig brood e.d. toegestopt krijgen, worden ze opdringerig. Ze verwachten dan dat elke bezoeker wel iets lekkers voor hen bij de hand heeft. Tenslotte zijn honden in het begrazingsblok niet toegelaten, ook niet aan de leiband! Honden doen de grote grazers - zij denken instinctmatig aan hun natuurlijk vijand, de wolf - opschrikken, wat tot onvoorspelbare en risicovolle situaties kan leiden.
 

Meer informatie:
Agentschap voor Natuur en Bos
Gebr. Van Eyckstraat 2-6
9000 Gent
T  09 265 46 40
E  ovl.anb@vlaanderen.be