Pers en partners

Margaretha van Parma is dit najaar de centrale figuur in Oudenaarde, ook de Geschied -en Oudheidkundige Kring van Oudenaarde brengt deze grande dame onder de aandacht. “In een thema-editie van magazine G|OUD werpen verschillende auteurs hun licht op Margaretha vanuit historisch perspectief. In zes boeiende artikels, verspreid over 78 pagina’s kom je heel wat extra te weten over het leven van deze roemrijke landvoogdes van de Nederlanden”, vertelt Oudenaardse schepen van Cultuur Stefaan Vercamer.

In het licht van de Margarethatentoonstelling stelt de Geschied -en Oudheidkundige Kring van Oudenaarde een thema-editie van tijdschrift G|OUD voor met Margaretha als centraal onderwerp:. “Voor deze mooie editie werden zes boeiende auteurs bijeengebracht die elk een bijdrage leverden. Elk artikel gaat over een aspect van Margaretha’s leven”, vertelt schepen van cultuur Stefaan Vercamer. “Zo lees je een interessante bijdrage van Martine Vanwelden over Oudenaarde in de 16de eeuw, als wandtapijtenstad in een periode van economische, politieke en religieuze instabiliteit. Of het stuk van Erik Veroken over de verschillende families die bij Margaretha betrokken waren en hierdoor promotie maakten bij de Habsburgers. Denk aan bijvoorbeeld Douvrin, wiens familie dienstdeed als opvanggezin en de familie Vanden Dijcke als huwelijkspartner voor Johanna Vander Gheynst. Tom Verschaffel doet uit de doeken hoe Margaretha vorm kreeg in de 19de -eeuwse kunst en literatuur”, gaat de schepen verder. “Maar ook de tragiek wordt belicht: je ontdekt hoe men in de 16de eeuw omging met voorhuwelijkse keizersdochters. Ook onze eigen stadsarchivaris Stijn Lybeert levert twee boeiende bijdragen: de ene gaat over de band van Margaretha met haar geboortestad Oudenaarde. In de andere lees je hoe keizer Karel tijdens zijn verblijf in Oudenaarde ontsnapte aan een moordaanslag”.

“Koenraad Verstichel en Koen Uvin hebben het dan weer over muziek die opgedragen werd aan Margaretha. Dit artikel kan je als een mooie voorbereiding beschouwen voor het door De Woeker georganiseerde concert van Quilisma Ensemble op 5 oktober in de Sint-Walburgakerk, het koor brengt enkele van deze madrigalen”, vertelt de cultuurschepen. “Wie de smaak van muziek uit Margaretha’s tijd écht te pakken heeft, krijgt de kans om tijdens de expo in het MOU de muziek te downloaden die speciaal voor de gelegenheid door luitist Floris De Rycker gecomponeerd werd”, vertelt de schepen. 

G|OUD gaat dieper in op onderwerpen en geeft historische context bij bepaalde gebeurtenissen met een focus op Oudenaarde. Beschouw het als een soort kritische stand-van-zaken bij wat we weten over Margaretha én als ideale aanvulling op de prachtige expo in het MOU. 

G|OUD is verkrijgbaar in de leeszaal van het Stadsarchief, de bibliotheek, de shop van het MOU en bij boekhandel Beatrijs. Een los exemplaar kost 15 euro.

Stad Oudenaarde zet Margaretha van Parma in de kijker met een boek en een biertje

Naar aanleiding van de tentoonstelling Margaretha. Keizersdochter tussen macht en imago in het MOU dit najaar, presenteert de stad Oudenaarde een bijhorende catalogus en een bijpassend biertje. “De catalogus is een rijk geïllustreerd boek dat geschreven werd door curator dr. Katrien Lichtert. Voor het biertje deden we beroep op lokale brouwerij Rolling Hills”, vertellen burgemeester Marnic De Meulemeester en cultuurschepen Stefaan Vercamer.

Als aanvulling op de tentoonstelling schreef dr. Katrien Lichtert samen met vijftien internationale experts een boek in opdracht van stad Oudenaarde. “Het boek is een catalogus waarin het leven van Margaretha wordt uitgeklaard met zowel tekst als vele mooie afbeeldingen. Het is een eerbetoon aan een vrouw die in haar tijd vooropliep. Margaretha verdient haar plek in de geschiedenis en wij zijn trots dat we haar verhaal hier in Oudenaarde kunnen delen met een nieuw boek”, vertelt schepen Stefaan Vercamer. “Dit boek is het eerste naslagwerk dat Margaretha van Parma volledig in de schijnwerpers zet en is een onmisbaar werk voor iedereen die geïnteresseerd is in deze periode”, klinkt het bij de cultuurschepen. 

Daarnaast wordt met Margaretha van de gelegenheid gebruik gemaakt om Oudenaarde als bierstad in de kijker te zetten. “Speciaal voor de tentoonstelling werd in samenwerking met de Oudenaardse brouwerij Rolling Hills het Margarethabier ontwikkeld”, vertelt burgemeester Marnic De Meulemeester, bevoegd voor toerisme. Margaretha is een fris blond bier met 6,5% alcohol, gebrouwen met citroengras en bloemige tonen zoals madeliefjes. "We wilden een bier creëren dat de elegantie en de kracht van Margaretha weerspiegelt en op die manier een ode brengt aan deze historische figuur," zegt Marnic De Meulemeester, burgemeester van Oudenaarde. “Bezoekers kunnen bij enkele lokale horeca het Margarethabier, dat perfect aansluit bij de sfeer van de tentoonstelling, nuttigen in een speciaal ontworpen glas”, vertelt de burgemeester.

Voorintekenactie

Het boek Margaretha van Parma. Keizersdochter tussen macht en imago is vanaf 21 september verkrijgbaar in de museumshop, de betere boekhandel en online via hannibalbooks.be, zowel in het Nederlands als in het Engels. De Nederlandstalige editie kost 45 euro, de Engelstalige editie kost 49,50 euro. Er wordt een voorintekenactie georganiseerd: wie voor 20 september bestelt, ontvangt een gratis fles Margaretha bier en twee VIP-tickets voor de feestelijke stoet op zondag 22 september.

Intekenen voor de voorintekenactie kan via deze website: margarethavanparma.be/voorintekenactie-boek-margaretha-van-parma

Alle info over de tentoonstelling, het boek en verkooppunten van het biertje vind je op www.margarethavanparma.be. 

Oudenaarde eert Margaretha van Parma met Blijde Intrede

In het weekend van 21 en 22 september viert Oudenaarde de feestelijke opening van de Margaretha van Parmatentoonstelling. “Deze grandioze expo verdient een openingsweekend om ‘u’ tegen te zeggen. We kijken ernaar uit om iedereen mee te nemen in dit weekend van feest, pracht en praal. Het orgelpunt van de feestelijkheden wordt ongetwijfeld de stoet op zondag”, vertellen burgemeester van Oudenaarde Marnic De Meulemeester en schepen Stefaan Vercamer, bevoegd voor Cultuur.

Met de unieke tentoonstelling “Margaretha. Keizersdochter tussen macht en imago” zet het Museum Oudenaarde (MOU) Margaretha van Parma in de kijker, de dochter van keizer Karel die in 1522 in Oudenaarde werd geboren. “We hebben er lang naar uitgekeken en eindelijk is het zover: de tentoonstelling wordt officieel geopend voor het brede publiek op zaterdag 21 september”, zegt schepen van Cultuur Stefaan Vercamer. “We onthullen het levensverhaal van deze sterke vrouw en laten je kennismaken met deze grande dame van de 16de eeuw. De tentoonstelling bevat schilderijen en tekeningen, wandtapijten en miniaturen, goud- en zilverwerk, glas-in-loodramen en andere persoonlijke objecten van Margaretha. Met heel wat bruiklenen uit musea van over de hele wereld, heeft deze expo een internationaal allure. Op de allereerste dag voorzien we heel wat extra’s om bezoekers welkom te heten, zoals demonstraties en animaties. Het is zowel voor jong als oud een boeiende ervaring: het MOU-team heeft bijvoorbeeld een ganzenbordspel uitgewerkt om ook de kleinste Margarethafans mee te nemen doorheen de expo”, vertelt schepen Stefaan Vercamer.

Stoet en Blijde Intrede

“Het is bovendien ook echt uitkijken naar de Blijde Intrede van Margaretha op zondag 22 september”, gaat schepen Stefaan Vercamer verder. Een Blijde Intrede is een traditie uit Margaretha’s tijd waarbij een vorstin in een stad verwelkomd werd door het volk en het stadsbestuur. De vorstin doorloopt samen met haar gevolg een traject doorheen de stad. “Ons historisch stadscentrum is de ideale locatie om Margaretha meer dan 500 jaar na haar dood opnieuw te verwelkomen in Oudenaarde. Het wordt een historisch spektakel met Margaretha van Parma en een begeleidende stoet van paarden, muzikanten, en vaandeldragers uit zowel Oudenaarde als uit acht Italiaanse steden die een rol hebben gespeeld in het leven van Margaretha”, vertellen burgemeester Marnic De Meulemeester en schepen Stefaan Vercamer. De stoet start om 15 uur in de Hoogstraat en gaat naar de Markt, slaat in langs de bibliotheek (Voorburg), gaat dan via Burgscheldestraat om vervolgens, zoals de traditie het wil en als orgelpunt van de stoet, via de Broodstraat de Markt te betreden.

Najaar in teken van Margaretha

“Dit najaar word je in Oudenaarde volledig ondergedompeld in het verhaal van Margaretha. Want naast de expo die je tot 5 januari 2025 kan bezoeken, zijn er ook heel wat andere activiteiten gepland die in het teken staan van Margaretha of door haar geïnspireerd werden: zo is er een installatie van topfotograaf Lieve Blancquaert in de Onze-Lieve-Vrouwekerk van Pamele, een wandeling van kunstacademie PARCOUR, ontdek je heel wat knipogen naar Margaretha in het najaarsprogramma van CC De Woeker, is er een juwelententoonstelling die door Margaretha geïnspireerd werd en nog zoveel meer. Kortom: de hele stad staat in het teken van Margaretha!”, besluiten schepen Stefaan Vercamer en burgemeester Marnic De Meulemeester.

Meer info over het openingsweekend en de activiteiten vind je op www.margarethavanparma.be.

Reuzin Margaretha verwelkomt bezoekers van de Oudenaardse bibliotheek

De bibliotheek van Oudenaarde biedt tijdelijk onderdak aan reuzin Margaretha van Parma uit het Nederlandse Alkmaar. “Met deze letterlijk en figuurlijk grote dame in de bibliotheek plaveien we alvast de weg voor de aankomende tentoonstelling over Margaretha van Parma dit najaar”, vertelt cultuurschepen Stefaan Vercamer. “Wie de Margaretha een bezoekje komt brengen, gaat trouwens niet met lege handen naar huis. Je krijgt een unieke postkaart met een zakje margrietzaadjes”.

Wie de komende maanden een bezoek brengt aan de bibliotheek vLEESHUIS van Oudenaarde zal in de ontvangsthal verwelkomd worden door een reuzenpop van Margaretha van Parma. De Margarethareus, met een lengte van 3,60 meter, komt uit het Nederlandse Alkmaar waar ze samen met enkele tijdsgenoten zoals de hertog van Alva en halfbroer Filips II gemaakt werd naar ontwerp van Jan Roobeek. “Deze poppen hebben we in 2023 gemaakt omdat het toen 450 jaar geleden was dat de Nederlanden bevrijd werden van de Spanjaarden”, vertelt reuzenbouwer Jan Roobeek. “De kop van Margaretha werd gemaakt uit PIR, een type dakisolatiemateriaal. Voor de kledij hebben we ons laten inspireren door portretten uit de tijd van Margaretha. Met het vriendelijke gezicht en de kledij hoopten we een beeld van Margaretha te brengen als sierlijke, lieve en sterke dame. We zijn dan ook erg blij dat onze Margaretha even in haar geboortestad Oudenaarde kan uitgestald worden”.

“We bieden in onze bibliotheek graag een tijdelijke thuis aan deze pop van Margaretha, op die manier zetten we ook de reuzencultuur in de kijker, erkend als Vlaams immaterieel erfgoed”, vertelt schepen Stefaan Vercamer. “Bovendien heeft de pop nog een andere link met Oudenaarde: in mei werd ze nog meter van babyreus Peerke in Bergen op Zoom, zusterstad van Oudenaarde. En de peter van Peerke, dat is niemand minder dan onze eigen reus van Adriaan Brouwer”, vertelt de schepen. 

“Naast de verrassing in de bibliotheek, lanceren we ook nog een andere actie om de aankomende tentoonstelling van Margaretha in de kijker te zetten”, vertelt schepen Stefaan Vercamer. “We gaan bezoekers van de bibliotheek in de bloemetjes zetten, iedereen kan namelijk bij de reus om een postkaart komen met een zakje zaadjes voor margrietjes. Wie deze week nog om de zaadjes komt, is nog net op tijd om ze te zaaien. Volgend voorjaar heb je gegarandeerd een mooi bloementapijt”. 

Je kan reuzin Margaretha tot begin oktober in de bibliotheek bezoeken tijdens de openingsuren. Postkaarten met zaadjes voor margrietjes zijn ook te verkrijgen bij Visit Oudenaarde in het stadhuis. 

Oudenaarde verwelkomt slechtvalk Margaretha op de Slechtvalkenkijkdag

Op 9 juni vindt de jaarlijkse slechtvalkenkijkdag aan de Sint-Walburgatoren plaats. “Sinds 2013 vinden slechtvalken in Oudenaarde een thuis in en rond de Sint-Walburgatoren. Dit jaar bracht het slechtvalkenkoppel twee jongen groot. Het vrouwtje krijgt de toepasselijke naam Margaretha in dit feestjaar”, vertellen burgemeester Marnic De Meulemeester en cultuurschepen Stefaan Vercamer.

“Al sinds 2013 kan het reilen en zeilen van de Oudenaardse slechtvalkengezinnen gevolgd worden via de razend populaire webcams die gericht staan op de nestkast”, vertelt burgemeester Marnic De Meulemeester. Het is een project met de steun van het stadsbestuur, Natuurpunt Vlaamse Ardennen plus en meerdere sponsors uit Oudenaarde. “We zijn blij dat we als stadsbestuur dit project technisch, logistiek en financieel kunnen ondersteunen”, gaat burgemeester Marnic De Meulemeester verder.

“De medewerking van steden als Oudenaarde is een belangrijke factor geweest voor de heropleving van de slechtvalkenpopulatie”, vertelt Gunther Groenez, organisator van de slechtvalkenkijkdag. “Slechtvalken broeden van nature op hoge rotswanden van waaruit ze een weids uitzicht hebben over hun jachtgebied. Onze Sint-Walburgatoren is een ideaal alternatief voor een rotswand waardoor dit een heel aantrekkelijke plek is voor de slechtvalken”. Dat er dit jaar twee jongen grootgebracht werden, is een mooi resultaat. “Vorig jaar hadden we een pechjaar als gevolg van de vogelgriep. Ook dit jaar was het spannend afwachten. We zijn enorm blij dat slechtvalkkoppel Hera en Orion er in geslaagd zijn om deze twee ferme jongen uit te broeden”.

De namen voor de slechtvalkenjongen worden gekozen door het stadsbestuur dit jaar. “We kiezen voor namen met een knipoog naar de aankomende tentoonstelling over Margaretha van Parma die dit najaar in Oudenaarde zal plaatsvinden”, vertelt cultuurschepen Stefaan Vercamer. “Het vrouwelijke slechtvalkenjong wordt Margaretha gedoopt, naar de grande dame aan wie we de tentoonstelling opdragen. Haar broertje krijgt de naam Alexander, een ode aan Alexander Farnese, zoon van Margaretha”, gaat de cultuurschepen verder. De link tussen Margaretha van Parma en slechtvalken is ook niet ver te zoeken. De dieren genoten ten tijde van Margaretha van Parma ook al een grote populariteit. Ze werden getraind voor de valkenjacht. Het zijn namelijk echte stuntpiloten en ze kunnen zich in een duikvlucht op een prooi werpen aan een enorm hoge snelheid waardoor deze toppredatoren als de perfecte jachtpartner ingeschakeld werden.

Net zoals Margaretha onze stad kort na haar geboorte verliet, zal ook onze nieuwe Margaretha Oudenaarde als jongeling verlaten. Slechtvalkenjongen verlaten na een tweetal maanden het ouderlijk nest en trekken zelfstandig de wereld in om hun leefgebied te verkennen. “De slechtvalkenkijkdag op 9 juni is daarom een ideale gelegenheid om nog eens van de capriolen van de jonge stuntpiloten rond de kerktoren te kunnen genieten. Daarna is het uitkijken naar eind september, dan is er een wissel van de wacht. Onze Margaretha zal uitvliegen én we verwelkomen Margaretha van Parma na 500 jaar opnieuw in Oudenaarde in de schitterende tentoonstelling in het MOU”, besluiten burgemeester Marnic De Meulemeester en schepen Stefaan Vercamer.

Op de slechtvalkenkijkdag staan vrijwilligers van de vogelwerkgroep paraat om uitleg te geven terwijl je de jonge slechtvalkjes kan bekijken door telescopen van Kiteoptics. De slechtvalkenkijkdag vindt plaats op zondag 9 juni op het kleine pleintje in de schaduw van de Sint-Walburgatoren, gelegen tussen het Onze-Lieve-Vrouwhospitaal en de kerk, tussen 14 en 17 uur.

Alle info via www.oudenaarde.be/bezoek-onze-slechtvalken 

Oudenaarde eert Margaretha van Parma met unieke tentoonstelling

Het Museum Oudenaarde (MOU) pakt dit najaar uit met een unieke tentoonstelling over Margaretha van Parma. Voor het eerst wordt een internationale expo gewijd aan het leven van Margaretha van Parma, geboren in Oudenaarde als keizersdochter en een van de boeiendste vroegmoderne vrouwen in het Europa van de 16de eeuw. 

Margareta van Parma (1522-1586), het eerste kind van keizer Karel V, is niet de minste: zij was in een turbulente tijd aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog landvoogdes van de Nederlanden en een societyfiguur in Italië. Bovendien was ze een echte kunstliefhebber en mecenas. “Hoog tijd dat deze bijzondere figuur haar plaats in de geschiedenis krijgt. We onthullen tijdens deze expo het levensverhaal van deze sterke vrouw en laten je kennismaken met deze grande dame van de 16de eeuw. Schilderijen en tekeningen, wandtapijten en miniaturen, goud- en zilverwerk, glas-in-loodramen…: ze dompelen je onder in de kunst en cultuur van de 16de eeuw, een kanteltijd in onze geschiedenis. Je maakt kennis met rituelen en tradities van toen: van de (valken)jacht, feesten en muziek tot etiquette, dresscode en rituelen”, zegt schepen van Cultuur Stefaan Vercamer.

Unieke objecten

Het Museum Oudenaarde (MOU) brengt voor het eerst in 500 jaar Margaretha’s bekendste portretten, haar grote kunstopdrachten en persoonlijke, intieme bezittingen samen. “Deze objecten komen uit verschillende internationale musea en collecties. Zo is een van de portretten van Margaretha van Parma, het campagnebeeld van deze expo, van de Britse Royal Collection Trust. Dit meesterwerk hangt momenteel in Buckingham Palace, het is dan ook een hele eer dat we dit portret mogen tentoonstellen. Daarnaast zijn we ook erg trots dat we delen van het Album van Brussel kunnen tonen, uit de collectie van de Universiteitsbibliotheek van Warschau. Het is een verzameling van miniaturen over de feesten ter ere van het huwelijk van Alessandro Farnese, Margaretha’s zoon. Verder kunnen we alvast rekenen op unieke stukken en schilderijen uit het Louvre, het Rijksmuseum in Amsterdam, uit verschillende Italiaanse musea, uit The British Museum en heel wat andere topmusea”, zegt schepen Stefaan Vercamer.

Moderne Margaretha’s

De tentoonstelling zorgt voor verschillende hedendaagse interventies om het verhaal van Margaretha in de 21ste eeuw te brengen. Zo portretteert fotografe Lieve Blancquaert moderne Margaretha’s en brengt ze samen in een indrukwekkende installatie in de doopkerk van Margaretha, de Onze-Lieve-Vrouwekerk van Pamele. Componist Floris De Rycker ontwikkelt voor de tentoonstelling een exclusieve soundscape vol sfeer: eigentijds en met echo’s van de muziek aan Margaretha’s hof. “Het verhaal van Margaretha is tijdloos. De hele stad wordt binnenkort in Margarethasfeer ondergedompeld, we plannen onder andere een uitgebreide reeks aan randactiviteiten met als hoogtepunt een feestelijke stoet tijdens het openingsweekend. Deze tentoonstelling heeft een internationale uitstraling, wat ervoor zorgt dat we ook heel wat toeristen mogen verwachten tijdens dit Margarethajaar”, zegt burgemeester Marnic De Meulemeester. 

De tentoonstelling ‘Margaretha. Keizersdochter tussen macht en imago’ vindt plaats van 21 september 2024 tot en met 5 januari 2025. Meer informatie over de tentoonstelling is te lezen via www.margarethavanparma.be.